ابوهذیل زفر بن هذیل کوفیابوهذیل زفر بن هذیل عنبری تمیمی بصری (۱۱۰-۱۵۸ هـ)، از اصحاب امام صادق (علیه‌السّلام) و از اصحاب ابوحنیفه و قاضی بصره و از محدثان و فقهای قرن دوم هجری قمری بود. ۱ - معرفی اجمالیابوهذیل زفر بن هذیل بن مسلم عنبری تمیمی بصری، از قبیله تمیم و اصالتاً اصفهانی، ولی ساکن بصره بود. ابوهذیل از اصحاب و یاران امام صادق (علیه‌السّلام) و با ابوحنیفه همنشین بود و ابوحنیفه او را بر دیگر اصحابش مقدم می‌داشت. او فردی محدث، فقیه، صاحب رای [۹]
ابن‌معين بغدادی، يحيى بن معين، تاریخ یحیی بن معین، ج۱، ص۳۶۵.
و متولی قضاوت در بصره بود، از او خواسته شد که منصب قضاوت را بپذیرد و چون نپذیرفت، به عنوان مجازات بیش از یک بار خانه‌اش را منهدم کردند.رجال‌نویسان او را فردی زاهد، راستگو و مورد اعتماد دانسته‌اند. [۱۳]
ابن‌معين بغدادی، يحيى بن معين، تاریخ یحیی بن معین، ج۱، ص۳۶۵.
او در آغاز از اصحاب حدیث بود، سپس قیاس را پذیرفت و در میان اصحاب ابوحنیفه، بیش از سایرین از قیاس استفاده می‌کرد. همواره درباره او می‌گفتند: ابویوسف در میان اصحاب ابوحنیفه بیشتر از سایرین پیرو حدیث است و محمد بن حسن شیبانی فروع زیادی را مطرح می‌سازد و زفر بن هذیل، بیشتر از دیگران ملتزم به قیاس است. ۲ - تاریخ ولادتزفر بن هذیل در سال ۱۱۰ هـ متولد شد. ۳ - اساتید و شاگرداناز محضر سلیمان اعمش، اسماعیل بن ابی‌خالد، ابوحنیفه و حجاج بن ارطاه بهره علمی برد. افرادی مانند نعمان بن عبدالسلام، حکم بن ایوب، ابونعیم و مسلم بن ابراهیم از کسانی‌اند که از دانش وی بهره بردند. اولین شخصی بود که رای ابوحنیفه را در بصره بیان کرد. ۴ - آثارمجموعه المقالات و المجرد فی فروع الحنفیه اثر زفر بن هذیل است. ۵ - تاریخ وفاتزفر بن هذیل سرانجام در سال ۱۵۸ هـ در بصره درگذشت. ۶ - مطالعه بیشتربرای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود. [۳۲]
استرابادی، محمد بن علی، منهج المقال، ص۱۴۸.
[۳۳]
نمازی شاهرودی، علی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۳، ص۴۲۸.
[۳۴]
اعلمی حا‌ئری، محمدحسین، دائرة المعارف الشیعیة العامه، ج۱۰، ص۱۸۰.
[۳۵]
زنجانی، موسی، الجامع فی الرجال، ج۱، ص۷۹۱.
[۳۶]
تفضلی، آذر و فضائلی، مهین، فرهنگ بزرگان، ص۲۱۱.
[۳۷]
شکعه، مصطفی، الامام الاعظم ابوحنیفه، ص۲۳۲.
۷ - پانویس۸ - منبع• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۳۴۲، برگرفته از مقاله «ابوهذیل زفر بن هذیل عنبری». • عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۱، ص۳۷۹. رده‌های این صفحه : اصحاب امام صادق | اصحاب حدیث | درگذشتگان سال 158 (قمری) | راویان صاحب کتاب | رجال حدیث اهل‌سنت | زادگان سال 110 (قمری) | شاگردان ابوحنیفه | علمای قرن دوم | فقهای اهل‌سنت قرن 2 (قمری) | قاضیان اهل‌سنت قرن 2 (قمری) | قاضیان بصره | محدثان اهل‌سنت قرن 2 (قمری)
|